ΚΑΘΑΡΣΙΣ: ΜΙΑ ΕΚΣΤΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΗΛΟ

ΑΡΝΑΔΟΣ ΤΗΝΟΥ

Από 22 Ιουλίου έως 24 Σεπτεμβρίου 2022 

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

Υπό το εκτυφλωτικό αιγαιακό φως και τον εξιλεωτικό τηνιακό άνεμο, η έκθεση σύγχρονης τέχνης Κάθαρσις: Μία Εκστατική Πορεία Προς τη Δήλο οπτικοποιεί την ορμέμφυτη άρθρωση μίας σύγχρονης «μυθολογίας εξαγνισμού» που επανα-γοητεύει την απο-γοητευμένη πραγματικότητα.

Η έκθεση αφορμάται από τις μυστηριακές, ενστικτώδεις και χθόνιες πρακτικές εξαγνισμού που τελούνταν στο ιερό του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης στα Κιόνια Τήνου, προτού οι αρχαίοι ταξιδευτές μεταβούν στο ιερό νησί της Δήλου. Συνυφαίνοντας θεμελιώδεις μυθολογικές δομές και τελετουργικές πρακτικές με σύγχρονες εικαστικές προσεγγίσεις, η Κάθαρσις χαρτογραφεί την οργανική σχέση διάδρασης των δύο ιερών νησιών και ισχυρών θρησκευτικών κέντρων της αρχαιότητας, της Τήνου και της Δήλου. Η εν λόγω διάδραση συγκεκριμενοποιείται στην τοποειδική πραγματοποίηση της 228ης Κατάκρυψης ενός έργου σύγχρονης τέχνης από τον καταξιωμένο καλλιτέχνη Δημήτρη Αληθεινό και την πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα της ανερχόμενης καλλιτέχνιδος Δάφνης Αθα(νασοπούλου).

Εντασσόμενη στις ευρέως γνωστές Κατακρύψεις, ένα εν εξελίξει έργο που ξεκίνησε το 1981 ως «κατάκρυψη μνήμης» και περιλαμβάνει ένα διεθνές δίκτυο 227 κρυμμένων έργων σε ποικίλα σημεία της υφηλίου, η Κατάκρυψη ενός έργου σύγχρονης τέχνης στα χωμάτινα σπλάχνα του Αρνάδου συνιστά το κοσμικό ομόλογο της τελετουργικής προσφοράς που προηγούνταν της καθάρσεως. Στο τελετουργικό αυτό σχήμα, η χθων (γη), η οποία εγκολπώνεται το αντικείμενο της κατάκρυψης – θυσίας, μετατρέπεται σε σημαίνον των γενεσιουργών και καταστρεπτικών, χθόνιων δυνάμεων που διέπουν την τέχνη και την ζωή. Η διάρρηξή της διασαλεύει τα όρια μεταξύ αόρατου και ορατού, οξύνοντας τις τελετουργικές διαστάσεις της επιτέλεσης ως τελετής μεσολάβησης μεταξύ του ανθρώπινου και του υπερβατικού. Καθώς το έργο βυθίζεται στο εσωτερικό της γης, υπερβαίνει την φθορά και θνητότητα του υλικού κόσμου και εισέρχεται σε μία απρόσιτη υπεραισθητή σφαίρα.

Η επιλεχθείσα θέση, αντίκρυ του ιερού νησιού του Απόλλωνα, θεού του φωτός, εντείνει τον έντονα μυστηριακό χαρακτήρα της επιτέλεσης. Από το άυλο φως στο καταχθόνιο σκότος, η κατάκρυψη του έργου ενσαρκώνει την αρχέγονη πορεία από τον Ήλιο – Πατέρα – Φαλλό στη Γη – Μάνα – Μήτρα. Συγχρόνως, η βύθιση του έργου στο εσωτερικό της γης σηματοδοτεί την απομάκρυνσή του από τον κόσμο των αισθητών πραγμάτων, τη θυσία του.

Σε αυτό το εννοιολογικό πλαίσιο, η σπλαχνική ανατομική πλαστικότητα των αιματηρών κόκκινων επιφανειών της σειράς Πολλαπλασιασμοί της Δάφνης Αθα συμπληρώνει τον μυστηριακό χαρακτήρα της έκθεσης ως προπαρασκευαστικού σταδίου της καθάρσεως. Ανακαλώντας την τελετουργική θυσία αίματος που προηγούνταν του εξαγνισμού, σταγόνες αδιάλυτου χρώματος και ρητίνες με υγρές υφές, μυτιλίδες και οστρεΐδες συνιστούν τα δομικά στοιχεία αιμορροουσών συνθέσεων μεγάλης κλίμακας. Επιπρόσθετα, τα οστρακοειδή σε συνδυασμό με τις οργανικές, υγρές υφές των συνθέσεων ενισχύουν τον συσχετισμό τους με τις τελετουργικές προσφορές σφαγείων και θαλασσινών που έχουν ανασκαφεί σε πλείστα νησιωτικά ιερά.

Με το βλέμμα στραμμένο στην απεραντοσύνη του Αιγαίου και την ιερότητα της Δήλου, η έκθεση ως σύγχρονη καθάρσις αποσκοπεί να καθάρει τα εξωτερικώς επιβεβλημένα «φίλτρα» που συσκοτίζουν τη στενή σχέση των δύο νησιών και να αναδείξει τη διαχρονικότητα του πρωταρχικού, αρχαϊκού και μυστηριακού παρελθόντος του νησιού σκιαγραφώντας μία εκστατική πορεία προς τη Δήλο.

H έκθεση πραγματοποιήθηκε από τις 22 Ιουλίου έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2022 στον παραδοσιακό οικισμό Αρνάδο, στην Τήνο. Η έκθεση ήταν δισκελής : Το πρώτο σκέλος περιλάμβανε την Κατάκρυψη από τον Δημήτρη Αληθεινό, και το δεύτερο την πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα του έργου της Δάφνης Αθά(νασοπούλου).

Η έκθεση διοργανώθηκε από την ΕuroMare, σε επιμέλεια της Ιστορικού Τέχνης Άλιας Τσαγκάρη, υπό την Αιγίδα του Δήμου Τήνου και του Φεστιβάλ Τήνου, με την υποστήριξη των Βallis Group και Estia Services.